Энэ гараг дээр олон сүнс маш их өвдөлт зовлонг туулж байна. Энэ хүслээсээ болоод л тэр. Учир нь тэд агуу болчих байх гэж хүсдэг хэрэг л дээ. Гэтэл тэдэнд энэ хуурмаг ертөнцийг, маяагийн шалгалтыг давсан туршлага байхгүй. Иймд тэд бүтэлгүйтэж, эсвэл магадгүй унахаар яадгийг үзэхийг хүсдэг. Маяа энэ биет ертөнцөд ёс суртахуун, буяны хэм хэмжээг дагаж мөрддөггүй аливаа сүнсийг шийтгэх болно гэдгийг мэдсээр байж, сүнснүүд урсгалаараа байж байгаад нэг л өдөр ханаж, залхаж, сэрж сэхээрдэг. Тэгээд тэд Гэртээ харихыг хүсдэг.
Хайрт та нар минь сайн байцгаана уу? Та нартай ярих хэрэгтэй гэж бодлоо. Яагаад гэвэл та нар намайг нэг ёсондоо энэ дэлхийг диваажин болгож өөрчлөөч гэж бодол санаанд минь орж ирж, шахамдуулаад байна. Энэ бүхэн тийм хялбар юм биш. Тийм сэн бол Будда хийчих байсан. Есүс ч хийчих байсан. Тэгээд хүмүүсийг өөрчлөх гэж би ингэж аргаа барах хэрэггүй байх байлаа.
Аан гээч, энэ дэлхийд, эсвэл өөр хаана ч юм ирэхээсээ өмнө сүнснүүд улам бүр төгс, улам агуу болох гэж тэмүүлсэн байдаг. Яагаад гэвэл энэ бол маяа болон түүний талынхны шинээр бүтээсэн зүйл. Жишээлбэл унасан сахиусан тэнгэр байна. Тэр Бурханы эсрэг байж, өөрийгөө илүү дээр гэж батлах дуртай. Тэгээд энэ ертөнцийг бүтээчхээд, сүнснүүдийг доош бууж ирэхийг уриад, тэдний байгаагаас нь илүү сайхан байх болно гэж амласан хэрэг. Сүнснүүд бүгдээрээ гэнэн юм болохоороо илүү дээр болж чадна гэж батлах гэж, эсвэл адал явдал гэх мэт шинэ зүйлийг хүссэн. Тэгээд л сайн дураараа бууж ирцгээж. Харин мэдээж хэрэг улам агуу болохыг хүсвэл шалгалт шүүлэг өгөх хэрэгтэй болно.
Махавира Бурханы түүхийг санаж байна уу? Тэр бясалгал дадуулсаар, улам бүр гэгээрч байхад нь диваажингийн бурхадын нэг нь түүнийг магтан “Ай Махавира Бурхан бол ийм ч сайн, тийм ч сүрхий, бүр ч илүү, маш гайхамшигтай, гайхалтай, тун зоригтой, ёстой онцгой.” гэж хэлж гэнэ. Түүнд Махавира Бурхан тун их таалагддаг байж л дээ. Тэрхүү бурханд хандан харьяатуудынх нь нэг нь ингэж хэлжээ: “Өө, бид нар нэг их итгэлтэй биш байна. Түүнийг дэндүү их, дэндүү эрт битгий магт. Доош бууж очоод Түүнийг шалгахыг надад зөвшөөрнө үү. Үгүй бол би Түүнийг тан шиг тийм их хүндэлж чадахгүй нь. Би Түүнийг магтахаасаа өмнө, Түүнийг хүлээн зөвшөөрөхөөсөө өмнө өөртөө батлах хэрэгтэй байна.”
Тэр бурхан юу ч хэлсэнгүй. Тэгэхээр сорих гэж тэсэн ядсан диваажингийн тэр төрөлтөн бууж ирээд Махавира Бурханыг сорихын тулд янз бүрийн аймшигт төрөлтөн, нөхцөл байдалд хувилж байсан байгаа биз. Энэ бүхэн Махавира Бурханыг төгс гэгээрэхээс өмнө болсон явдал. Түүнд энэ тэнгэр ч гэнэ үү өөр хэн ч гэнэ вэ, түүнтэй тэмцэх хангалттай хүч арай байсангүй. Тэр төрөлтөн мадаггүй тийм ч эелдэг, нигүүлсэнгүй төрөлтөн биш байсныг нь харж болно. Иймд Махавира Бурхан биеийн зовлон зүдгүүр болон маш ая тухгүй байдал, магадгүй сэтгэлзүйн, сэтгэцийн, сэтгэл хөдлөлийн маш их зүйлийг туулахад хүрчээ. Тэгсэн ч Махавира Бурхан бүгдийг нь даваад гарсан. Доод бурхан, эсвэл Диваажингийн, нэг төрлийн Диваажингийн бурхны энэ мунхаг харьяатын тарьсан бүхий л төрлийн сорилт, зовлон бэрхшээлийг 12 жилийн турш даван туулсны эцэст Тэрээр бүрэн гэгээрэлд хүрчээ. Бүхэл бүтэн 12 жилийн турш Тэр ямар их зовлон туулах ёстой болсон бол гэдгийг төсөөлж байна уу? Бид байгаа түүхээс нь жаахныг сонссон төдий. Үүнийг магадгүй Түүний шавь нарын нэг юм уу, эсвэл Махавира Бурханы үзэж туулсан бүхнийг харсан, Түүнийг хамгаалахыг хүссэн, энэ бүхнийг мэддэг Диваажингийн тэнгэрүүдийн тэмдэглэлээс олж мэдсэн байх. Магадгүй тэр тэнгэрүүд хүний биед хувилаад Түүний шавь, эсвэл анд нь болоод бүгдийг бичиж тэмдэглэсэн байх л даа. Эсвэл Махавира Бурхан хүмүүст энэ талаар, заримыг нь ч юм уу ярьж өгсөн нь тэмдэглэгдэж үлдсэн байх. Тэгэхээр золоор бид Махавира Бурханы сорилт, шалгалтыг даван туулсан цаг үеийн талаар мэдэж авах боломжтой болжээ.
Тиймээс одоо бид бүх сүнсний дотоодод Бурханы оч байдаг, тэднийг Бурханы дүрээр бүтээсэн, тэр ч бүү хэл дотоодод нь Бурхан оршин байдаг гэдгийг сонсож, мэдлээ шүү дээ. Тэгэхээр яагаад сүнснүүд энэ ертөнцөд маяад хууртан энийг ч, тэрийг ч хийгээд өөрсдийгөө харгис хэрцгийгээр хүртэл шалгуулахад хүрээд байдаг юм бол гэж бодож байгаа байх. Яагаад гэвэл сүнснүүд зөвхөн сүнс байхаас илүү ихийг, Бурханаас, Бурханы Хайраас заяасан баяр хөөр, аз жаргалыг эдлэхээс илүү ихийг хүсдэг.
Одоо манай дэлхийд мөн л төстэй зүйл болж байна. Энэ гараг дээр олон сүнс маш их өвдөлт зовлонг туулж байна. Энэ хүслээсээ болоод л тэр. Учир нь тэд агуу болчих байх гэж хүсдэг хэрэг л дээ. Гэтэл тэдэнд энэ хуурмаг ертөнцийг, маяагийн шалгалтыг давсан туршлага байхгүй. Иймд тэд бүтэлгүйтэж, эсвэл магадгүй унахаар яадгийг үзэхийг хүсдэг. Маяа энэ биет ертөнцөд ёс суртахуун, буяны хэм хэмжээг дагаж мөрддөггүй аливаа сүнсийг шийтгэх болно гэдгийг мэдсээр байж, сүнснүүд урсгалаараа байж байгаад нэг л өдөр ханаж, залхаж, сэрж сэхээрдэг. Тэгээд тэд Гэртээ харихыг хүсдэг. Тэд өмнөхөөсөө илүү агуу болсон ч бай, үгүй ч бай Гэртээ харихыг хүсдэг, энэ бүх зовлон зүдгүүр, сорилтуудыг хангалттай туулсан байдаг.
Тэгээд л олон Их Багш ирж буцсан. Тэд (сүнснүүд) сонсохгүй, Гэртээ харихгүй байсаар байдаг. Тиймээс Их Багшийн яриа, үндэслэл, учир зүй зөвхөн энэ бие махбодын оршихуйд хамгийн их зовлон зүдгүүр, уй гашуугаар дүүрэн, харихад бэлэн байгаад нь таалагддаг юм. Тэгээд тэд харихыг хүсэж, Их Багшийн зам мөрийг болон/эсвэл зааврыг дагацгаадаг.
Мөн угаасаа гэгээн чанартай хүмүүс ч байдаг л даа. Тэд аль эртнээс, олон төрлийн өмнөөс суралцаж хичээсээр ирсэн байдаг. Тэгээд тэд Их Багшийг дагахад бэлэн байдаг юм. Их Багш юу л ярина, Их Багшийн хэлсэн, тайлбарласан бүхнийг тэд шууд ойлгодог. Тэдний оюун ухаан асуулт тавьдаггүй. Иймээс тэд Их Багш юу л хэлэхийг хүснэ, юу л заана Их Багшид шууд итгэн дагадаг. Тэднийг сайн шавь нар гэдэг юм. Тэд маш хурдан дэвшдэг, маш хүчтэй, мөн хүн төрөлхтөнд маш хэрэгтэй, тустай байдаг. Тэд тийм ч олон биш л дээ. Учир нь аливаа Их Багш бууж ирээд цөөн хэдэн баруун гар гэгдэх шавь нараа олж авах боломжтой. Түүнийг урьд нь дагаж байсан юм уу урьд нь хэдийнээ сургачихсан, шалгачихсан, ариусгачихсан шавь нар байдаг. Тэд Их Багшийн зорилгод туслахаар зориудаар бууж ирдэг юм. Тэд хэдийнээ гэгээнтнүүд, мэргэд байдаг, эсвэл Их Багшаас урьд нь олон төрөлдөө суралцсан, хэдийнээ гэтэлчихсэн хэдий ч Дэлхий дээр зөвхөн Их Багшдаа туслах зорилгоор л бууж ирсэн байдаг. Яагаад гэвэл энэ ертөнцтэй биет холбоос байхгүйгээр тэд тийм ч их тусалж чадахгүй.
Энэ гараг дээрх хүн төрөлхтөн, хамаг амьтанд туслах хамгийн үр дүнтэй арга зам бол биет төрөл авах явдал бөгөөд энэ гараг дээрх хамаг амьтны хийдэг бүхий л биет зүйлийг хийх явдал юм. Бас тэдний зовлонг ойлгохын тулд юм. Учир нь хэрэв тэд хүмүүстэй хамт зовохгүй аваас хүмүүний зовлон зүдгүүрийг ойлгоход маш хүнд байх болно. “За, харлаа, ойлголоо.” гэх амархан л даа. Гэхдээ хэчнээн олон хүнийг харж, хэдий их зовлон зүдгүүрийг ойлгож чадах сан билээ дээ? Энэ нь бүх айл өрхөөр ороод хэн нь зовж байна, хэн нь зовоогүй байна, хэдэн төрөлтөн зовж байна гэдгийг олж мэдэх тухай биш юм. Учир нь ойлгохгүйгээр, өөрөө үзэж туулахгүйгээр мэдэж авах маш хэцүү. Энэ нь яг л баян хүн гудамжинд өвлийн хүйтэнд хоол ундгүй, олигтой хувцасгүй, элдэв зүйлээс толгой хоргодох газаргүй гудамжинд байгаа орон гэргүй хүний хүнд бэрх нөхцөл байдлыг ойлгоход хүнд байдагтай адилхан юм. Тиймээс л ихэнх хүмүүс сайн үйл хийхийг хүсдэг хэдий ч “Өө, би сайн зүйл хийдэг, би амьтанд хайртай.” гэж ердөө ярих төдий л байдаг. Гэвч тэд амьтан-хүмүүсийг иддэг! Сайтар бодож үзэлгүйгээр иддэг.
Тэд “Өө, би хүмүүст хайртай. Би ядууст туслах дуртай.” гэдэг. Гэтэл тэдний хэд нь ядууст туслахын тулд хамаг хүчээ дайчлан зүтгэж байна вэ? Эсвэл хүнсний нөөц санд хоол хүнс хандивладаг уу? Нэг бол орон гэргүй хүнд толгой хоргодох газар өгдөг үү? Наад зах нь цэцэрлэгтээ юм уу гараашиндаа байлгадаг уу? Хэлэх тун амархан хэдий ч ойлгох хэцүү. Яг л Диваажинд байхдаа тэд хүн төрөлхтний төлөө юуг л бол юуг хийж, яаж л бол яаж тусална гэж Бурханд амласан байдаг. Тэд сайн хүн байж, сайхан сэтгэлтэй, нигүүлсэнгүй энэ тэр байх болно гэдэг. Даанч тэд Дэлхий дээр бууж ирээд бусад хүмүүсийн нэгэн адил өдөр тутмын нөхцөл байдалтай тулгарахдаа тэр бүр дандаа зөв шийдвэр гаргадаггүй. Тэд зөв шударга хариу үйлдэл хийх боломжгүй болдог. Яагаад гэвэл тэд энэхүү биет төрөлд бууж ирэхээсээ өмнө энэ оюун ухаан хэмээх хэрэгслийг авах ёстой болдог.
Тэгээд тэд энэ бие махбодод орохоороо дээд түвшинд хэрэг болдоггүй тархи хэмээх бас нэг зүйлтэй болох хэрэгтэй болдог. Аан гээч, магадгүй Дөрөвдүгээр, эсвэл Тавдугаар Ертөнцөөс доош бууж ирэх энэ бүх замд Гуравдугаар Ертөнц буюу Брахманы Ертөнцөөр дамжих ёстой болно. Тэгээд дараа нь сөнөөх, бүтээх түвшин буюу Хоёрдугаар Ертөнцөөр дамжин өнгөрдөг. Тэндээс оюун ухаантай болдог юм. Оюун ухаан нь аливаа нөхцөл байдалд хэрхэх тухай анхан шатны жаахан мэдлэг, туршлагаар тоноглогдсон байна. Гэхдээ энэ ертөнцөд үзэж туулах хэдэн мянган зүйл бий. Ийнхүү оюун ухаанд бүх юмны хариулт байнга бэлэн байдаггүй учраас хүмүүс өөр өөр нөхцөл байдлыг шийдэх хариултуудыг тархи бодож олох хэрэгтэй болно.
Өндөр дээд түвшнээс бууж ирсэн хүмүүс ч мөн адил. Тэд ч гэсэн Их Багштай учрах, дахин өөр Их Багштай учрах, эсвэл тэдэнд Бурханы шууд сургаал болох дотоодын Диваажингийн Гэрэл, дотоодын Диваажингийн Аялгууны Арьяабалын Арга зэрэг гэгээрлийн аргыг уламжилж өгөх заларсан Их Багштай уулзах хүртлээ хэсэг зуур эргэлзэж, төөрөлдсөөр байж магадгүй юм. Тэгж байж тэд сэрж сэхээрэн гэгээрдэг, илүүтэй гэгээрсэн учраас нөхцөл байдлыг илүү дээр шийдвэрлэж чаддаг. Тэдний билиг ухаан тэлж зөвхөн энэ ертөнцийн сургуулийн мэдлэгээр зогсохгүй бид бүгдэд заяасан байдаг төрөлхийн билиг ухааныг олж авах боломжтой болдог.
Харин одоо энэ ертөнцөд хоёр тал бий. Бид бүгдийн мэддэгчлэн эерэг тал ба сөрөг тал. Иймд зарим хүн сөрөг талыг сонгодог. Яагаад гэвэл энэ нь ойр дөхөм санагдаж, үр дүнг нь дорхноо харж болохоор байдаг. Тийм болохоор бурханлаг биш, диваажингийн биш зүйлсийг хийх шийдвэр гаргах боломжтой. Гэхдээ энэ нь тэднийг маш хурдан хугацаанд сэргээж, түр зуур ямар нэг таатай мэдрэмж өгдөг. Тэгээд л тэд амьдралын ийм хэв маягийг сонгодог юм. Жишээ нь хүмүүс уйдах юм уу сэтгэлээр унахаараа гадуур гарч, баарнаас амьтан-хүний мах олж идэн, тэгээд архи дарс уун, нөлөөг нь тэр дороо мэдэрдэг. Энэхүү нөлөө нь гарч, тэд улам дор хүнд хэцүү мэдрэмжтэй болох хүртэл тэдний сэтгэл гутрал арай намдаж илүү аз жаргалтай болсон мэт тэдэнд санагддаг.
Бие махбодод нь ч бас сөрөг үр дагавар гарна. Тэд улам илүү өвчилж, улам бүр сэтгэл гутралд орон, эмнэлэгт хэвтэж эмчлүүлэх нь ихсэж, согтууруулах ундаа, амьтан-хүний мах хэтрүүлэн хэрэглэсэн, мах, архины хор уршгаар толгой нь сайн ажиллахгүйгээс болж өөрсдөд нь ч, ажил төрөлд нь ч элдэв янзын зүйл нөлөөлдөг. Тийнхүү тэд улам л ухаан муутай болсноор ажил төрлөө сайн хийж чадахгүй байж мэднэ. Тэд гэр бүлдээ хүссэнээрээ сайн хандахгүй байж магадгүй юм. Тэгсээр гэр бүлийн зөрчилдөөн үүсэж, бий болон, гэр бүл сална. Мөн гэр бүл салах явдал хүүхдүүдэд болон нийгэмд маш их муугаар нөлөөлдөг. Учир нь бид оюун ухаан муутай, аз жаргалгүй хүүхдүүдтэй болох гэх мэт ...
Дэлхийгээ л харахад манай дэлхий ямар замбараагүй байгааг харж болно. Энэ нь хүмүүс өөрсдөдөө бие махбод хэмээх машиндаа зөв түлшийг нь хийхгүй байгаагаас тэр юм. Бидний бие ч гэсэн зөв түлш хийвэл илүү сайн, илүү хол явж чадна. Согтууруулах ундаа, амьтан-хүний мах, мансууруулах бодис зэрэг буруу зүйлийг биедээ хийгээд байхаар тархийг тань, оюун ухааныг тань самууруулж байна. Яг л холимог төрөлтөн шиг болж, хянах боломжгүй болдог. Энэ нь элдэв янзын бүх худал мэдээллийг өгснөөс, хүн зөв сайн сэтгэж чадахгүй болж, тийнхүү юмыг буруугаар хийсээр байдаг.
Тийнхүү бурууг үйлдсээр байх тусам буруу үр дагавар гарсаар байна. Даанч хүмүүс дотооддоо ийм занганд маш гүнзгий автсан байдаг учраас буруу зүйл хийгээд буруу үр дагавар гаргаад байна гэдгээ ч ойлгож чаддаггүй. Тэгээд л дэлхий маань ийм зовлонтой болчихсон.